Vindt u dat ook?

What is in a name?

Toen ik in 1960 trouwde nam ik vanzelfsprekend de achternaam van mijn echtgenoot aan; dat was toen nog gebruikelijk. Een naam van twee lettergrepen, beide met een “a” erin. Als ik daar mijn voornaam aan toevoegde klonk het alsof de fanfare langskwam. Dus werd mijn voornaam verbasterd. Nu was ik dat wel gewend. Van jongs af aan heb ik Letje, Lettie of Letta geheten. Met de naam Aletta zet ik een traditie voort. Alle broers en zussen van mijn moeder hebben een Aletta, het is de naam van mijn oma. Nou moet je al die Aletta’s wel kunnen onderscheiden. Dus heette ik in de familie “Letje van Zus”. Want mijn moeder die Agatha heette werd Zus genoemd – vraag me niet waarom. Al met al vond ik het maar een rare naam, niemand op school heette zo.

Dat veranderde toen mijn echtgenoot na dertig jaar besloot het pand te verlaten. Ik ging weer mijn eigen achternaam dragen, nu voor het eerst met de volledige voornaam. Ik was verrast dat dit mij zo’n kick gaf, alsof ik een deel van mezelf terug had, ik voelde me completer, meer mezelf dan ooit. Natuurlijk vond ik het inmiddels geen gekke naam meer, integendeel.

Waarom vermeld ik dit?

Met onregelmatige tussenpozen komen wij de uitdrukking tegen: De Nederlander bestaat niet. Waarmee wordt bedoeld: we zijn individuen die niet allemaal gelijk en onderling uitwisselbaar zijn. We hebben daar steeds zonder commentaar kennis van genomen. Totdat Maxima, in haar eerste kennismakingsgesprek met Nederland voor de buis, de euvele moed had te zeggen: de Nederlander bestaat niet. De pers viel over haar, kennelijk mogen wij het zelf wel zeggen maar een ander niet. Naar buiten toe willen we een beeld van eenheid uitstralen. Nou moeten we natuurlijk niet doen alsof we zo uitzonderlijk zijn. Of toch? Maar wat is dan “typisch Nederlands”? Dat wat iets zegt over hoe wij onszelf en onze medebewoners van dorp, stad, land zien. En hoe een buitenlander ons als Nederlander ervaart. Kortom, over onze identiteit. Ik vind dat een moeilijk begrip; wat is het onderscheid tussen individualiteit, eigenheid en identiteit; het is toch niet één pot nat! Identiteit zou je kunnen omschrijven als dat wat ons maakt tot wie we zijn, het geheel van eigenschappen en vaardigheden waarover wij beschikken, als individu, als deel van een groep of als wereldburger. En elk individu heeft een eigen naam, waarmee hij zich onderscheidt van alle andere individuen, hoe gelijk die verder ook mogen zijn, ook binnen de eigen groep.

De laatste tijd komt het thema identiteit nogal eens aan de orde in de media, meestal in het kader van de Europese samenwerking. Het behoud van de eigen identiteit is een punt van zorg voor de afzonderlijke landen. Terecht, want hoeveel we ook gemeen–schappelijk mogen hebben, we zullen nooit allemaal één en hetzelfde worden, we hebben onze eigen geschiedenis als Nederlanders, we hebben een eigen naam als individu. Gelukkig!

Wat vindt u?

Aletta.