Onderzoek KBO-PCOB: verwerking van verlies dierbare doet iedereen anders

Omgaan met rouw en verlies kan erg moeilijk zijn. Het is een gevoelig en persoonlijk proces, dat ieder op zijn of haar manier doormaakt. Wat senioren daarin helpt en wat juist niet, is ook heel verschillend. Zo blijkt uit onderzoek van het Nationaal Seniorenpanel.

Iedereen krijgt op enig moment in het leven te maken met verlies en rouw. Het verlies van hun moeder of hun levenspartner noemen mensen als meest impactvol. Een onverwacht verlies blijkt moeilijker te verwerken. Al betekent dit volgens deelnemers aan het onderzoek zeker niet dat dit bij een aangekondigd overlijden gemakkelijker is.

Behoeften
Kort na het overlijden van een dierbare lopen de behoeften van nabestaanden sterk uiteen. Waar de een vooral behoefte heeft aan de nabijheid van familie en vrienden (34%), verlangt de ander juist naar ruimte en rust (23%) of afleiding (17%).
Naast het feit dat een verwerkingsproces voor iedereen verschillend is, blijkt er ook een verschil tussen mannen en vrouwen. Praten over een verlies werkt helend, toch verwerken mannen een verlies vaker in stilte dan vrouwen. Vrouwen (62%) praten in gedachten ook vaker tegen hun overleden dierbare dan mannen (32%). Overigens blijkt een op de twintig nabestaanden niemand te hebben om een goed gesprek mee te voeren.

Geen vaste tijd voor rouw
De meeste deelnemers aan het onderzoek gaven aan dat het veel langer duurde dan gedacht voor ze goed konden omgaan met het verlies. Voor de meeste mensen duurde het meer dan een jaar, soms was meer dan tien jaar nodig.
Hoe persoonlijk een rouwproces ook is, er zijn wel een aantal algemene dingen te zeggen over wat u beter wel of niet kunt doen als iemand in uw omgeving te maken heeft met een verlies. Zeg bijvoorbeeld niet dat iemand het verdriet ‘een plaatsje moet geven’ of dat ‘het went’. Het is goed bedoeld, maar het went nooit, zeggen deelnemers aan het onderzoek. Luisteren, warme belangstelling tonen of gewoon stil begrip, wordt daarentegen op prijs gesteld. In een artikel in het novembernummer van ons magazine leest u er meer over. Ook leest u daar hoe het Gerke van Egmond (70) hielp om iedere dag een stukje te schrijven over het noodlottige verlies van haar moeder. Ze begon er pas na jaren mee, maar ‘had graag eerder geweten hoe helend schrijven kan zijn’.

Over het onderzoek
Het onderzoek Rouw en verlies is in opdracht van KBO-PCOB en samen met de Vereniging leven met dood, uitgevoerd door het Nationaal Senioren Panel. Via een online vragenlijst deden 1.464 senioren in de periode 15 augustus tot 4 september 2023 mee aan het onderzoek. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 77 jaar.

Dit bericht verscheen eerder op KBO-PCOB