Keti koti (ketenen verbroken)

Ik wil samen met u even stil staan bij onze nationale herdenkingsdag Keti Koti. Het is 150 jaar geleden dat de slavernij en de handel in slaven in Suriname en het Caraïbische gebied door Nederland afgeschaft werd.

Pas de afgelopen jaren ben ik meer de gevolgen van de slavernij gaan begrijpen. Op school leerde ik vroeger over de “gouden eeuw” en de West Indische Compagnie. Ik  leerden over grote Mannen zoals: Jan Pietszoon Coen, Michiel Adriaanszoon de Ruyter, Willem van Oranje etc. We lazen over de succesvolle  handel met toenmalig Nederlands Indië en het Caraïbische gebied. Maar over de menselijke prijs die hiervoor betaald werd, leerde je niets.

Mijn vrouw is een nakomelinge van contractanten uit Brits Indië. Toen de slavernij verboden werd, werden mensen uit China,  Brits Indië en Indonesië onder valse voorwendsels naar Suriname gebracht en moesten daar onder dezelfde erbarmelijke omstandigheden werken als de slaven daarvoor moesten. De emotionele schade door slaven en contractanten opgelopen, werkt nog steeds door tot in de huidige generatie. Terwijl de slaven jaren geleden formeel van hun ketenen zijn bevrijd, stelde ik mij ook de vraag:

Zijn wij wel als Nederlanders van onze ketenen van slavernij bevrijd? Hebben wij iets recht te zetten om ons ook van onze ketenen te worden verlost?

Vragen die door vrienden van mij gesteld werden aan mij waren:

• Waarom excuses aanbieden, het is toch al zo lang geleden?
• Waarom zoveel aandacht, Ik ben toch niet verantwoordelijk voor de daden die Nederland in het verre verleden heeft gedaan?
• Waarom al die vreselijke dingen oprakelen?

Zulke vragen laten zien hoeveel gebrek aan kennis over dit onderwerp er wel niet is binnen de witte Nederlandse bevolking en hoe weinig wij de harten van de nakomelingen van slaven en contractanten kennen. Zij worden nu nog steeds geconfronteerd met de gedachten dat hun voorouders door witte Nederlanders onderdrukt, gemarteld en vermoord zijn.

Op 26 januari 1833 werden namens onze Nederlandse overheid 3 slaven, Codjo, Mentor en Present levend verbrand daar zij in opstand waren gekomen tegen de erbarmelijke werkomstandigheden. Een monument is hier voor in Paramaribo opgericht.

Weet u, mijn ogen werden geopend toen ik in Paramaribo was en dit monument zag. Wij Nederlanders, die zo hoog ontwikkeld dachten te zijn, bleken in staat te zijn mensen volgens de “wet” levend te mogen verbranden. Wij zijn daarom als natie mede verantwoordelijk voor het leed dat in Suriname in het verleden aan de mensen is aangedaan. Veel huidige nakomelingen lijden hier  nog onder.

De trauma’s van de slaven, slavinnen en contractanten, opgelopen in die tijd, hebben hun effect bij de opvoeding van hun nageslacht tot op heden toe.

Maar ook wij zijn geketend als gevolg van de  bovengenoemde gebeurtenissen. Het zijn ketenen van ontkenning, onbegrip, onwetendheid, discriminatie, racisme en schuldgevoelens. Ook deze ketenen moeten verbroken worden. Ook wij als Nederland moeten bevrijd worden van deze last.

Jezus zegt in het evangelie van Lukas  dat de waarheid ons vrij zal maken. Die waarheid over slavernij kennen we nu, maar willen wij hier van vrijgemaakt worden, dan zullen we als Nederland onze excuses moeten aanbieden en om vergeving moeten vragen voor de ellende die wij mede hebben veroorzaakt in de tijd van de slavernij. Gelukkig is de Koning ons gisteren hierin voor gegaan. 

Ik bid en hoop dat door deze 150 jarige herdenking wij in Nederland als witte mannen en vrouwen, nog meer gaan begrijpen wat de gevolgen van ons slavernijverleden zijn geweest voor de huidige generatie. Ik bid dat Nederland vrijkomt van deze schuldenlast en racisme welke mede veroorzaakt is door deze onmenselijke gebeurtenis.

Hans Alles (secretaris PCOB afdeling Zoetermeer)