12 januari 2023 dhr. B. Keizer over Appingedam

Verkort verslag van de ledenbijeenkomst op 12 januari 2023

Voorzitter Ben Scheeringa heet ons hartelijk welkom. Speciaal welkom wordt geheten onze gastspreker van vandaag de heer Bert Keizer. Namens het bestuur wenst Ben ons een goed en gezegend 2023 toe. Ben leest vervolgens een stukje uit “Zonnewende” en gaat voor in gebed.

Na de pauze met koffie/thee en na het zingen van lied 15 uit ons Liedboekje krijgt de heer Bert Keizer (1946) het woord. Bert doet als gids veel stadswandelingen en dat is zijn passie geworden. Appingedam, kan Bert ons vertellen, verwierf stadsrechten in 1327. En we kunnen dat bewijzen ook. In het oude stadskantoor hangt de buurbrief waarin dat beschreven staat. Ook Groningen heeft stadsrechten, maar kunnen ze het bewijzen? Nee dus! En Delfzijl en Winschoten hebben Napoleontische stadsrechten, toch een beetje tweederangs. De verstandhouding tussen de stad Groningen en Appingedam was niet te best en vele malen was er oorlog tussen de steden. De laatste keer dat dat gebeurde heeft Stad 1136 inwoners van Appingedam vermoord (van de 3500 inwoners) Deze mensen zijn begraven op de plaats waar nu de Paasweide staat. Toren en Nicolaïkerk: de toren die er nu staat is al de derde, de andere twee moesten afgebroken worden i.v.m. gevaar voor instorten. De Nicolaïkerk is een oude kerk waarvan de bouw omstreeks 1240 begon. Heel bijzonder is het dat de bouwheiligen afgebeeld staan: Castorius; Sempronianus; Claudius; Nicostraius. Ook het beroemde Hinszorgel (1744) verdient het vermeld te worden.

Zeer bijzonder is ook de Gereformeerde kerk Vrijgemaakt aan de Dijkstraat. De vorige kerk uit 1868 moest al na 15 jaar afgebroken worden wegens bouwvalligheid. De huidige kerk is gebouwd door de bekende architect Egberts Reitsma en is van het jaar 1927. Het is gebouwd in de Amsterdamse School Stijl. De kerk – oorspronkelijk gebouwd voor de Gereformeerde Kerk Synodaal, werd in 2015 verkocht aan de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. De kerk is zeer fraai gerestaureerd met veel kleur. Een juweel van kerkbouw. Zelfs het doopvont werd door Egberts Reitsma ontworpen.

De synagoge aan de Broerstraat van de toenmalige Joodse Gemeenschap van Appingedam. De joden zijn ook in Appingedam allemaal vermoord in concentratiekampen. In Appingedam 78 mede-Damsters. Ze worden herdacht in het monument bij de Synagoge. Voor dit monument werd in Appingedam een collecte gehouden en – schande – dit bracht maar 300 gulden op. Een Belg – met connecties met Appingedam – heeft het monument betaald.  De onthulling vond plaats 22 maart 1984, door Rabbijn J.S. Jacobs van het opperrabbinaat in Utrecht. Bij de onthulling liet het gemeentebestuur verstek gaan, nog een grote schande. In de synagoge liggen 54 boeken met levensbeschrijvingen van evenzovele joodse Damsters. Met aan het eind van ieder boek blanco bladzijden als teken dat het leven nog niet ten einde was. Boven de ingang van het gebouw staat Ezechiël 43 : 1 en 2. Bert krijgt na zijn lezing een zeer verdiend applaus.

Ben eindigt de vergadering met gebed.